PIERWIASTKI SZKŁOTWÓRCZE

Dalszym warunkiem, od którego zależy skłonność tlenku do tworzenia szkła, jest potencjał jonowy Cartledge’a, określany stosunkiem wartościowości danego pierwiastka w jednostkach względnych do jego promienia jonowego. Pierwiastki szkłotwórcze posiadają potencjały jonowe wysokie. Tym można wytłumaczyć, dlaczego mimo odpowiedniego wzoru empirycznego niektóre tlenki, np. A1₂0₃ same nie tworzą szkła.Materiały, które po stopieniu i ochłodzeniu mogą tworzyć jednorodne szkło dzielą się na substancje szkłotwórcze proste i złożone. Substancje szkłotwórcze proste stanowią wyodrębnione fazy krystaliczne jedno lub dwuskładnikowe – pierwiastki, związki chemiczne lub roztwory stałe. Substancje szkłotwórcze złożone stanowią natomiast mieszaninę dwu lub więcej faz krystalicznych, z których każda osobno nie może tworzyć szkła. Odpowiednio substancje te mogą być transformowane w szkła proste złożone. Zgodnie z ogólnie przyjętym modelem Zachariasena-Warrena, szkło stanowi tworzywo skrytokrystaliczne o ciągłym układzie przestrzen­nym, obejmującym całą masę, przy czym elementy strukturalne nie są powtarzalne (uporządkowania w obszarach o średnicy mniejszej od 10 |im).