Neurochemiczne podłoże analgezji opioidowej

Ból nie jest zjawiskiem sensorycznym o stałym natężeniu, lecz jego intensywność jest modulowana przez specjalny system ośrodków tłumiących ból. Gdy w latach siedemdziesiątych wykryto w błonie neuronów tych ośrodków receptory silnie wiążące morfinę, fakt ten wydawał się niezrozumiały, ponieważ morfina jest preparatem farmakologicznym pochodzenia roślinnego. Morfina jest wprawdzie syntetyzowana w organizmie ssaków, jednak w zbyt małych ilościach, aby mogła wysycić choć część wiążących ją receptorów. Dopiero później okazało się, że receptory, na które działa morfina, są aktywowane przez związki chemiczne wytwarzane w organizmie i dlatego substancje te nazwano endorfinami (endogennymi morfinami). Endorfiny są nazywane także opioidami, czyli związkami działającymi w organizmie podobnie do opium – surowca, z którego pochodzi morfina. Zgodnie z tym nazewnictwem receptory, na które działają opioidy i morfina, nazywa się receptorami opioidowymi albo opiatowymi.